Je eigen muziek componeren en arrangeren

Hoe schrijf ik een goed liedje, of liever nog, meteen een hit?

Oei, wat een lastige vraag! Om je daarmee te helpen stellen we eerst jou een paar vragen. Ben je een beginner of ben je een ervaren muzikant? Welk instrument (of welke instrumenten) speel je? Zing je zelf? Van welke muziek hou je? Wat zijn je ambities? Maak je in je eentje muziek of in een band? 

Laten we eerst even wat aannames doen. Als je deze vraag stelt ben je waarschijnlijk geen heel ervaren muzikant. We gaan ervan uit dat je een melodie-instrument speelt of wilt gaan spelen, zoals piano, keyboard of gitaar. We gaan voor een popsong, of in ieder geval iets wat goed in het gehoor ligt. We nemen aan dat je je liedje alleen wilt schrijven en zelf wilt spelen. Misschien vraag je iemand om het voor je in te zingen.

Waar begin ik met het schrijven van een liedje?

Als je nog niet redelijk vaardig bent op je muziekinstrument dan zit er maar een ding op… veel spelen en studeren. 

Maar muziek maken op de computer is tegenwoordig toch zo makkelijk, met samples en loops en zo? Dat klopt, je hebt al heel snel een indrukwekkend resultaat. Maar dat is dan misschien wel muziek maken, maar niet een liedje schrijven of componeren. Bezig zijn met loops, beats, geluiden en effecten kan wel een deel zijn van je creatieve proces als je een liedje uitwerkt. We hebben het dan eigenlijk over produceren. Maar zover zijn we nog niet als we aan onze song beginnen. Je wilt 'm van de grond af opbouwen, dan is het tenminste je eigen nummer.

Muziekleer, akkoorden, theorie, heb ik dat nodig?

Bijna niemand heeft al een compleet nummer in z'n hoofd als ie begint met componeren. Maar zomaar wat toetsen indrukken totdat er vanzelf iets ontstaat leidt tot frustratie. Er zijn zoveel mogelijkheden… Is er geen betere manier om te beginnen met 'songwriting?

Dan is het wel handig als je iets van muziektheorie weet. Ken je het verschil tussen mineur en majeur? Een kwint en een kwart? Ken je de maatsoorten? Echt, het helpt. En als je er tegenop ziet om erover te leren dan nu het goede nieuws: als je gemotiveerd bent dan is het nog leuk om te leren ook.

Akkoorden en melodie

Wist je dat de meeste popliedjes uit maar een paar akkoorden bestaan? En dat de structuur van de meeste nummers bestaat uit een standaardrecept? ‘Ja, maar ik wil iets unieks maken’ hoor ik je denken. Graag! Maar dit is onze eerste, laten we eerst eens kijken wat we kunnen leren over componeren. Later ontwikkel je je eigen stijl. 

Improviseer je wel eens op je instrument? Je speelt een akkoord, je speelt wat losse noten. Je bedenkt manieren om ze aan elkaar te verbinden. Komt er al een melodie? Da's nog lastig he? Ook hier gaat de muziektheorie je een handje helpen. Het is namelijk aardig te voorspellen welke combinaties van noten goed zullen klinken. 

Songstructuur: intro, couplet, refrein, brug

Of je 't nu leuk vindt of niet, de meeste liedjes die je leuk vindt zijn samengesteld uit een paar basiselementen. Maak het je voorlopig maar even makkelijk door hiervoor te kiezen. Je begint met een intro, dat de luisteraar een gevoel geeft van waar het nummer over gaat, een startpunt. In een paar coupletten (verse) vertel je je verhaal. Een refrein (chorus) tussen de coupletten door is dan een soort ontlading met een melodie die lekker in je hoofd blijft zitten. Het maakt je song een verhaal. Een brug (bridge) is een gedeelte met meestal een wat ander ritme of andere melodie dat twee delen van je verhaal verbindt.

Het ritme van je compositie

Een liedje heeft meestal één maatsoort. In westerse muziek zijn de vierkwartsmaat en de driekwartsmaat de meest voorkomende. Maar er is veel meer over ritme te zeggen. De woorden in je lied bepalen voor een deel je ritme. Het gaat niet alleen om de percussie, ieder liedje heeft een ritme. Het ritme wordt bepaald door verschillende accenten te leggen op verschillende tellen in de maat. Of net buiten de tel (swing). 

De titel en de tekst van je liedje

We noemen het als laatste, maar soms is dit waar het schrijven van een nummer mee begint: de tekst. Het is heel belangrijke dat je liedje een verhaal vertelt. Dat maakt je song interessant. Een verhaal heeft een inleiding en een plot. Hoe eenvoudiger je begeleiding is, hoe belangrijker de tekst is.